In het basisonderwijs is het van belang om niet alleen cognitieve vaardigheden bij leerlingen te ontwikkelen, maar ook hun executieve functies. Executieve functies zijn vaardigheden die nodig zijn om taken te plannen, organiseren, uitvoeren en controleren. Ze zijn van belang bij het oplossen van problemen, het nemen van beslissingen en het bereiken van doelen. Daarom is het belangrijk om deze vaardigheden te ontwikkelen bij leerlingen. Eén van de manieren waarop je dit kunt doen, is door middel van samenwerkingsopdrachten.
De meerwaarde van samenwerkingsopdrachten
Het uitvoeren van samenwerkingsopdrachten kan helpen bij het ontwikkelen van executieve functies bij leerlingen. Bij samenwerking moeten leerlingen namelijk taken verdelen, overleggen, plannen, beslissingen nemen en elkaar feedback geven. Dit zijn allemaal vaardigheden die vallen onder executieve functies. Door samen te werken leren leerlingen niet alleen deze vaardigheden, maar leren ze ook hoe ze deze vaardigheden effectief kunnen gebruiken om een gezamenlijk doel te bereiken.
Daarnaast biedt samenwerking ook de mogelijkheid om sociale vaardigheden te ontwikkelen. Door samen te werken leren leerlingen hoe ze moeten communiceren, hoe ze anderen moeten helpen en hoe ze taken moeten verdelen om een gezamenlijk doel te bereiken. Dit zijn vaardigheden die niet alleen in de schoolomgeving belangrijk zijn, maar ook later in het leven van leerlingen van groot belang zijn.

Samenwerkingsopdrachten voor het basisonderwijs
Hieronder staat een aantal voorbeelden van samenwerkingsopdrachten die in het basisonderwijs kunnen worden uitgevoerd om executieve functies te ontwikkelen:
- Bouw een toren
De leerlingen worden in groepen verdeeld en krijgen allemaal dezelfde materialen om een zo hoog mogelijke toren te bouwen. De leerlingen moeten overleggen, plannen, samenwerken en feedback geven om een zo hoog mogelijke toren te bouwen.
- Maak een gezamenlijke tekening
De leerlingen krijgen een grote papieren rol en moeten daarop samen een tekening maken. De leerlingen moeten overleggen over het onderwerp, de compositie en de kleuren en ze moeten afspraken maken over wie wat gaat doen.
- Maak een toneelstukje
De leerlingen worden in groepen verdeeld en moeten een toneelstukje bedenken en opvoeren. De leerlingen moeten overleggen over het onderwerp, de rollen en de teksten en moeten afspraken maken over wie wat gaat doen.
- Organiseer een evenement
De leerlingen worden in groepen verdeeld en moeten samen een evenement organiseren, zoals een feest, een markt of een sportdag. De leerlingen moeten overleggen over het programma, de taken en de kosten en moeten afspraken maken over wie wat gaat doen.
Dit is slechts een aantal voorbeelden van samenwerkingsopdrachten waarmee zowel de executieve functies als de sociale vaardigheden worden getraind. Let er wel op dat je leerlingen moet leren hoe samenwerken eigenlijk moet. Ga er niet zomaar vanuit dat ze dit al kunnen, zeker als ze nog wat jonger zijn. Daarbij is het ook belangrijk om met kleine opdrachten en in kleine groepjes te beginnen. Bouw het langzaam op. Hoe vaker je dit doet, hoe meer je jouw leerlingen zult zien groeien!